Doğa Gözlemi
Babadağ

Doğa Gözlemi; Babadağ olağanüstü konumu ve ılıman bir iklimin hakim olduğu denize yakınlığı nedeniyle, nadir ve dağa özgü (endemik) çok sayıda bitkiye ev sahipliği yapar. Bitki örtüsünde 50 civarında Türkiye, Avrupa ve dünya çapında nadir olarak tanımlanmış bitki bulunur.

Babadağ’dan üç nadir bitki: Fethiye moryıldızı ((Chionodoxa forbesii), )çakal nergis ( (Sternbergia candida), Karia kraltacı (Fritillaria carica).

Bu bitkilerden çakal nergis (Sternbergia candida) Babadağ’a özgü (endemik) olup uluslararası Bern Sözleşmesi* gereği mutlaka koruma altına alınması gereken bir bitkidir. Dünyada yalnızca Babadağ’da yetişiyor olmasına karşın, çakal nergis doğal yaşam ortamında koruma altında değildir. Bu nedenle, 1990’lı yılların başında dağdan yaklaşık 8 ton bitki toplanarak yurt dışına satılabilmiştir. Hiçbir kontrole ya da engele takılmadan gerçekleşen bu ticaret, Avrupalı bahçeseverlerin haber vermesi ile ortaya çıkmıştır. Türkiye’deki Soğanlı Bitkiler Yönetmeliği gereğince çakal nergisin doğadan toplanması ve ihracatı yasaktır. Ancak bu örnekte olduğu gibi bitki, aşırı toplama ya da doğal yaşam alanlarını tehdit eden tehlikelerle (örn. yol genişletme çalışmaları) karşı karşıya bulunmaktadır.

Zirve bölgesindeki habitatlarda ayrıca çok sayıda ülke çapında nadir bitkiler de yetişir: Babadağ narin çançiçeği (Asyneuma babadaghensis), pireotu (Tanacetum praeteritum ssp. praeteritum), saterotu (Satureja spinosa), Fethiye moryıldızı (Chionodoxa forbesii) ve (Echinops emiliae):

Fethiye moryıldızı (Chionodoxa forbesii),1000 metrenin yukarısında çam ve sedir orman açıklıklarında yetişen çok nadir ve endemik bir bitkidir. Mart-nisan aylarında çiçek açar.Babadağ narin çançiçeği (Asyneuma babadaghensis), Babadağ’da 1670 metre civarında kayalık, taşlık bölgede yetişen nadir ve endemik bir bitkidir. Temmuz- ağustos aylarında çiçeklenir.

Pireotu (Tanacetum praeteritum ssp. praeteritum), dağın 1600 metre civarında yetişen nadir ve endemik bir bitkidir. Temmuz ayında çiçeklenir.

Kekik, saterotu (Satureja spinosa), dağda 1500 metrenin yukarılarında yetişen nadir bir bitkidir. Temmuz-ağustos aylarında çiçeklenir.

Küçükbaşlı devedikeni (Echinops emiliae), 1600-1800 metreler arasında taşlık kesimlerde yetişen nadir ve endemik bir bitkidir. Haziran-temmuz aylarında çiçek açar.

Babadağ bölgesindeki zengin bitki varlığının bir bölümünün soyu, tükenme noktasına gelmiştir. Bölgede bulunan civanperçemi, acı çiğdem, domuz turpu, sütleğen, yabani papatya ve meşe, ulusal ölçekte nadir bulunan türler arasındadır.

Babadağ’ın yamaç ve tepelerinde, vadilerinde, koy ve kıyılarında önemli yabanıl hayvan varlığı söz konusudur. Yaban keçisi (Capra aegagrus), kurt (Canis lupus), çakal (Canis aureus), tilki (Vulpes vulpes), yaban domuzu (Sus scrofa), porsuk (Meles meles) ve su samuru (Lutra luîra) dağda görülen türler arasındadır.

Bölge aynı zamanda yörenin önemli kuş barınma ve üreme alanlarından biridir. Puhu (Bubo bubo), kaya kartalı (Aquila chrysaetos) ve maskeli örümcek kuşu (Lanius nubicus) diğer kanatlılarla birlikte bu bölgede yaşama alanı bulmuştur. Ayrıca, birçok sürüngen türünün yanısıra nesli küresel boyutta tehlike altında olan kara semenderine de (Mertensiella luschani) bölgede rastlanır.